| Title: | Copy Decree From Lesno In Hand ?, In Latin |
|---|---|
| Dating: | 5 November [1639?] |
| Ref: | 59/10/162A-164B |
[59/10/162A]
32
Decretum illus. Comitis Lesnensis quo Augustanæ Confessio civibus Lesnæ Polonorum publicum religionis suæ conceditur exercitium [right margin: cum [judio?] [word missing at MS edge?] de re [theologorum?], [Vitterbergensium? MS edge] Raphael comes de Lesno palat. Belsens. Capitaneus Hrabressoviensis [nec? MS edge] non Ducatus [Czartones?] Dominus et hæres]
Notum testatumque facimus præsentibus hisce literis nostris quorum interest universis et singulis [qondam?] novi Lesnenses cives nostri qui ex vicinis Silesiæ [loco?] huc emigrarunt fideles et dilecti nostri à nobis hactenus instanter et humiliter requiriverunt ut sibi pro exercendo publice dio cultu juxta ritus Augustanæ Confessionis peculiarem cætum concederemus ita nos tandem gravissimos ductos rationibus petitioni illorum benigne annuisse exercitioque publico templi exædificationem concessisse et concedere subsequtibus [tii? abbreviation] paci et tranquillitati ædificationique publicæ servientibus conditionibus hisce
1 ut ecclesia nova Confess. Augus. non sit priori Confessioni Bohemicæ velut opposita sed subordinata quæ veteri prioritatem et [reverentiam?] (salvis [tri? abbreviation] dogmatibus et conceptis ut infra ceremoniis suis) deferre non recuset 2 ut ecclesiæ novæ præficiendi ministri ab ipsamet ejusdem ecclesiæ communitate viri docti pii contraves ac morum integritate commendat pacisque et concordiæ amantes quoties opus eligantur nobisque tanquam collatori et Ecclesiæ Patrono confirmandi præsententur 3 ut omnes cives nostri evangelici de se invicem benè persuasi sint seque ut Evangelii Christi consortes diligant et ament eodem [modo?] quo D. Luterus de Husso præclare [sensit? altered] et scripsit cumque Ecclesiis fratrum Bohemorum amicitiam coluit et qualiter fratres ipsi erga Lutorum Luteranosque per Bohemiam
[59/10/162B]
et Moraviam Ecclesias se gesserunt; denique qualiter ecclesiarum per Poloniam consensus requirit: salvis per omnia utrinque ritibus ac dogmatibus. Hoc enim solum intendimus et volumus ut quilibet inter nostros subditos conscia pura [2dm?] ritus consuetos Deo serviendo cæteris et consciæ libertatem relinquat omnesque boni christiani [space] et cives concordes esse allaborent cui animorum concordiæ servit
1 ut a nostribus odiosis (ubiquitariorum Flaccianorum Piccardorum aut Calvinistarum etc) planè abstineatur: discriminentur vero cum opus est, confessionum nostribus iisque in civili conversatione usurpandis die von der behmischen die von der Augspurgischen confession
2 templa ipsa appellentur vetus et novum 3 [Dd.?] ipsi auditoribus in [excm? abbreviation] concordiam inter se foveant et quoties congrediendi occasio [datur?] (ut in funeribus nuptiis aliisve negociis ecclesiasticis aut in occursu) [amantur?] inter se conversentur absque adulatione [tri? abbreviation] et [fuco?] candidè et sincere. 4 conjunges adversarum esse confessionum innoxium sit nec ob [cd?] [liter?] vel movendæ vel tolerandæ V baptismis et conjugum copulationibus testes adhibere suæ vel alteris confessionis homines indifferens esto 6 si personæ matrimonio copulandæ sint diversarum confessionum denunciatio earum de utraque cathedra fiat, copulatio vero ab eo ministro et in eo templo cujus partis sponsus est 7 funera deducat quilibet pastor suæ cum scholæ cæsu. Honoratiorum autem virorum funera utriusque [præsa? abbreviation] [cohonestentur?] si [catchword: utrumque]
[59/10/163A]
utrumque invitari fuerit visum
8 constituendum et ut conciones diebus festis et profestis eodem simul tempore habeantur iisdem campanis utrique parti servientibus. Cum vero dies festi [sectorum?] incidunt pastores inter se quem feriari aut non feriari velint. conveniant ut in omnibus pia quædam unanimitas observetur nec vel hostes blasphemandi occasione habeant vel civium et populi quacunque de [causa?] distractio fiat 9 in cæteris poterunt ipsimet pastores inter se statuere quicquid ad ædificationem facere videbitur relicta quidem pastori templi veteris, ut à cujus partibus magistratus autoritas stat, prærogativa sed ea ad præjudicium alteris Ecclesiæ non extensa 4 ad [quin?] [cd?] dogmata liceat utrique Ecclesiæ dogmata sua in thesi et antithesi proponere sed ut ad ædificationem serviat. non ad destructionem
serviet autem si 1 fiat non [proferrè?] sed modestè, id est non quæsita [cvi?] sed dum opus est: est autem opus rarius quandoquidem theoria christianismi prolixa non est sed praxis operosa. Circa praxin [g.?] crebris oportet versari ministrum [C.?] adhortando dehortando increpando consulendo erigendo conscias ut vere vividus sit christianismus [noster?] 2 fiat ad consciæ propriæ securitatem non ad alienæ condemnationem proinde ab invectivis acerbis dicteriis et injuriosa cum odio
[59/10/163B]
et acerbitate conjuncta personarum nominatione abstineant utrinque. Dogmata enim fidei potius [sacræ?] [v.?] autoritate quam hominum et in Ecclesia placitis, stabilienda Roe ceremoniarum.
5 permittimus ut retineant liberè quicquid ex usu consueto adhiberi solet exceptis imaginibus et simulachris; quæ juxta Concilii Elibertini Canonem abesse convenientius est. Similiter exorcismum quem pleræque per Germaniam ejusdem. Augustanæ Confessionis Ecclesiæ deseruerunt, deseri æquum statuimus. Camisiæ in templo usus, quemdam et cereorum, si non abesse possunt; conceditur, in funerum autem deductione conformitatis causa omitti præstat
Verum super Exorcismum et Camisiarum usum in funerali deductione declaratione celebris Academiæ Wittenbergensis expectamus, quò illa puncta consciis civibus novo-Lesnensibus, prima quaque occasione remittimus
VI hoc autem [maxime?] requirimus ut pietatis morumque custodem [dolentiam?] utraque Ecclesia ex æquo observet. Quia enim Christus dixit habete salem in nobis: Item si peccaverit [frater?] tuus in [te?] corrige eum etc: Et Apostolus de removendis ab Ecclesia scandalis maxime fuisse sollicitos constat D. Luterus ipse rigidiorem paulo in Ecclesiis suis [dolentiam?] optabat. Et Luterani Theologi edito nuper libello ([zuhtbuhein?] der Evangelischen kirchen) Ioannis Sauberti theologi Novibergensis) de neglecta hactenus [dolentiam?], dolorem testantur. Et denique tempora hæc lugu-
[59/10/164A]
gubria [prænitam universalem?] requirunt: fieri aliter non potest quam ut nostris etiam Ecclesiis ea injungantur quod sic fiet
1 pastores à publicè scandalosis peccatis (blasphemia et maledictionibus, diei septimi violationibus, odiis et rixis, hortationibus ebriositate et debacchandi nocturna licentia choreis lascivis) publicè dehortent
2 eligant cuilibet Ecclesiæ [scribal hand commences:] Seniores, sev Presbyteri <another hand: [divisum eltustem?]> sev viri graves, pij, moderati, prudentes, qvi reliqvo cætui omni virtutum exemplo præire<ire>, dissidentes reconciliare, scandala tollere, atque ita Pastori suo boni ordinis administri esse possunt
3. Iisdem ius [detur?] qvemcunque à Cætu suo viderint exorbitantem monendi, corrigendi, increpandi. 4. Si non [desiserit? altered] ad totum presbyterium vocetur, eique [excessusque?] commonstretur et exprobetur, donec agnoscat et correctionem promittat. 5. Plenioris autem animorum conjunctionis et [fidutiæ?] causa, magis autem ut disciplinæ vigor utrinque conservetur, conveniat utriusque Ecclesiæ presbyterium intra unum trimestre semel ordinarie. Extraordinem autem qvoties casus aliquis utramque Ecclesiam concernens incidat, præsente utroque pastore et Collegio. Atque huc velut in publico Synedrio gesamten kirchenrath de publicis utramque Ecclesiam concernentibus, sive Scandalis sive negotijs alijs colloqvantur et exeqvantur iuxta leges qvas sibi ipsimet boni ordinis et iudicij administrandi causa præscribere[altered] poterunt. Salva ut in omnibus alijs Dogmatum Ceremoniarumque preceptarum[altered from præceptarum] et concessarum Libertate. Talis conventus fiat in templo veteri et Novo alternatim. Statis illis temporibus et tum cum nihil subsit causa præter [deletion]<contestationem> utrinque non neglecti à se officij. 6. Si quis à Presbyterio suo, multo magis vero à coniuncto admonitus, Scandalosus esse perseveravent, magistratui
[59/10/164B]
demum coercendus traditur. 7. Schola communis utriusque Ecclesiæ esse debet: Cathecheticæ tamen et musicæ Ecclesiasticæ vocalis exercitia, eadem in Schola iisdemque diebus et horis quibus et Bohemica confessionis iuventus pietatis exercitijs informatur, iuventus Augustanæ confessionis habeat separata, cui ab eadem Augustanæ Confessionis Ecclesia præficiatur, præceptor. suo sumptu alendus. Rector præsit Scholæ universæ et attendat, ut maiori qvam ante hac diligentia operas Scholasticas qvisque Suas exeqvantur Collegæ. Nequisqvam qvicqvam iure desiderandi habeant occasionem. Hæc sunt quæ nos devotis Novo Lesnensium Civium nostrorum desiderijs condescendendo, paterno plane affectu et pio instituto concedenda et æviternis temporibus in gratiam modo dictorum Civium fideliter nobis dilectorum, utrinque inviolabiter servanda esse, duximus, pro ut hisce præsentibus Litteris nostris concedimus, et servamus, adeò ut si qvando aliqvid aliud ab alterutra parte (qvod tamen nunqvam fore putamus) cum in præmissis conditionibus omnibus tum in primis in puncto conjuncti presbyterij oder Kirchenrath attentaretur, qvam sensus modernus conditionum istarum omnium et singularum in omnibus earumdem clausulis et reservatis sonat, Liberum esto [Leseparti? altered], contra id decenter protestari, apudque nos tanqvam ordinarium magistratum pro cognoscenda et decidenda re conqveri. Proinde volentes hæc omnia et singula uti dictum [E?] citra omnem [dolum? MS edge] et fraudem constanter à nobis servari et à successoribus nostris perpetuis temporibus manu teneri, litteras hasce nostras in maiorem rei fidem propria manu Subscripsimus et sigillo nostro communivimus Actum in Civitate nostra Lesna die 5. Mensis Novemb. Anno 1633