The Hartlib Papers

Title:Letter, Paul Tossanus To John Dury, In Latin
Dating:3 October 1632
Ref:5/53/4A-B
[5/53/4A]

S.     Reverende vir, frater in Christo dilecte: Ita est, ut scribis: antequám conventus iste, cujus D. Crocius spem nobis facit, haberi poterit, aliquot menses elabentur, et tota procul dubio hyems in convocandis iis, qui illi interesse debebunt, insumetur. Itaque nec ego tibi auctor fuerim, ut tamdiu in Germania subsistas. Si interim Cassellani initium communicationis consiliorum cum hominibus vestris facere, et ad Reverendiss. Dn. Archiepiscopum aut alios in Angliam scribere vellent, ego me illis, veniâ à Rege Boemiæ impetratâ, libenter adjungam: ac placet, ut uterque ad eos hac de re scribamus, et quid facturi sint, exploremus. Meæ ad D. Crocium paratæ erunt, quandocunque eas petes. Exemplum litterarum, quale illi concipient, antequàm subscriptiones fiant, huc mittere poterunt, ut si quid addendum aut mutandum videatur, id communi consensu fiat. At si illi forté ante conventum in Angliam scribere verecundentur, existimarem, te in Angliam reversum iis, quibus commodum putabis, singulorum litteras hoc hac de re ad te scriptas ostendere posse, ut tui ex illis videant, quid hactenus de isto negotio in Germania actum, et quousque illud promotum sit: spes etiam litterarum post conventum in Angliam publicâ auctoritate mittendarum ipsis fieri posset. Interea consultum putarem, quó negotium tantó magis proveheretur, et aliquod temporis compendium fieret, [ut?] <si> uni atque alteri tum in Anglia tum in Germania injungeretur, ut seduló quæcunque ad hanc rem pertinent, colligerent: quid antehac, vivente etiamnum Luthero, in hujusmodi pace inter Evangelicos sancienda susceptum, quousque res perducta, quæ impedimenta objecta, cur pax illa, cum jam confecta putaretur, postmodúm violata fuerit: tum quomodo ista obstacula caveri, et pax facta indissolubili nodo constringi, atque inprimis hic scrupulus vitari possit, nec pax aliqua cum veritatis præjudicio ineatur: adhæc quibus argumentis Lutherani ad pacem cum nostris colendam, aut majorem quám hactenus, moderationem observandam incitari et permoveri queant: quantum illis indulgendum, quousque postulatis eorum assentiendum sit: et ne tractatus omni fructu caveat, quid potissimúm urgendum, et cui rei postremó insistendum sit. Equidem ultró partem hujus laboris in me susciperem, etsi propter crebras ministrorum et ludimagistrorum, qui operam suam Palatinatui offerunt, interpellationes, varié nunc distrahor, si mihi copia librorum ad hanc rem necessariorum suppeteret: verúm à libris jam non sum instructus, propterea quód in direptione urbis Heidelbergensis, sicut aliarum rerum, ita totius feré meæ Bibliothecæ jacturam feci. Sed non deerunt nec in Electoratu Brandenburgico, nec in Hassia, nec in Ducatu Anhaltino viri ad hanc rem idonei: ex quibus duos (salvo meliori judicio) nunc nominare possum, D. Bergium, et D. Becmannum, [letter deleted] qui Servestæ commoratur, et in controversiis inter nostros et Lutheranos perquám est versatus. Dantiscum ad eos, qui ex Palatinatu eó se contulerunt, et illic publico ministerio funguntur, inprimis ad Dn. Sommerum, virum doctrinâ et judicio excellentem, libenter scribam, et quando voles
[5/53/4B]

meas ad ipsum tibi mittam, ut eas tuis inseras. Si Rex Boemiæ me super hoc negotio in consilium adsciscat, non tantum illud, quantum in me erit, urgebo et et promovelo, sed etiam quidquid ille mihi mandabit, prompté exequar. Vale, Hanoviâ 3. Octobr. 1632.
                                    Tui studiosissimus
                                       Paulus Tossanus D.
              Reverendo, pietate et doctrinâ
              eximio viro Dn. Iohanni Duraeo,
              Presbytero Anglo, Domino et
                 fratri in Christo dilecto.
                                     Franckfurt
                               Bey herrn Wilhelm
        Franc:/:               Fitzen Buchhandler
                               in der Hellergassen
                                  zu erfragen
[Dury's hand:]
    A Domino Tossano
Script. 3. Octobr. } Anno 1632
Accept. 5. Octob. }
[seal]