| Title: | Letter, Cyprian Kinner To Hartlib, In Latin & German |
|---|---|
| Dating: | 20 May 1648 |
| Ref: | 1/33/33A-34B |
| Notes: | Extracts in the British Library, Sloane MSS 649, fols. 7A, 11A-B, 17A-18A, 19A. |
[1/33/33A]
<Hartlib:>
No. 13. 20. Maj.
1648/
Salutem et Amorem officiosum.
Præterito Aprili ternas ad te misi, Hartlibi clarissime: primas qvidem nonâ ejusdem, sat prolixas, unà cum fasciculo lucubrationum mearum Didacticarum; alteras decimâ sextâ, tertias vigesimâ secundâ: et postremas qvidem maritimo itinere expedivi, per fratrem tuum Georgium; priores duas terrestri, per mercatores nostros, ad manûs Rulitianas. Id qvod ideò tam prolixè in antecessum commemoro: ut scias, me commercium epistolicum, (qvod per bimestre ex iis, qvas tibi exposui, causis, suspendere coòctus fueram) reassumsisse: silentiumque illud iteratâ toties scriptione compensâsse: & si fortè unam et alteram epistolam non acceperis, nôris, unde flagitare debeas. A te verò, currente hoc 1648. anno, similiter ternas accepi. Primæ datæ erant septimâ, secundæ decimâ-qvartâ Ianuarii, tertiæ decimâ octavâ Februarii. Ultra has (qvod mirari occipio) intra trimestre istud, nihil porrò tuarum vidi. Nunc, cùm integer à postremâ meâ scriptione decurrat mensis: rigore pacti nostri, menstruum hoc officium denuò mihi incumbere video. Mitto itaque hîc (sub literâ A.) Catalogum Manuscriptorum Kepplerianorum: ut videas, qvænám et qvalia prostent Opera. Venditor paulò strictiores præscripserat conditiones, hisce formalibus nuper ad me perscriptis: "Si Emptor æqvus fuerit "repertus, qvi candidè mecum velit agere, exceptis "duobus, (primo scilicet, seu Hipparcho; et ultimo "Opere, qvod est Observationum Tychonicarum) reliqva vix "minus 8000. Imperialibus vendi poterunt conjunctim, cum "reservatione Dedicationis et 50. Exemplarium cujusque "operis: ipsum Opus Epistolarum minus 1200. Imperialibus "non venditur, qvia hoc solum impressum constituet duo "magna volumina in folio. Mediator honorificum habebit "et accipiet honorarium à me, personâ et meritis dignum; "qvale forsan et ab alterâ parte accipiet: qvod nunc non "potest determinari, anteqvam contractus absolvatur." Hæc Venditor. Cui ego reposui: 1) nimium exigi pretium: 2) ineptum videri, si duo ista Opera à reliqvis divellantur; et præsertim Observationum Tychonicarum Tomus, qvi cæteris gratiam apud Emptores conciliare debeat: 3) irritum fore Dedicationis et Exemplarium reservatum: vix enim Emptores esse publicaturos ess hæc Opera; sed in Bibliothecâ aliqvâ, inter alia rariora monimenta, asservaturos. Monui ergò; ut et pretium tolerabile decernat: et Opera [conservet? blot on MS] integra: et reservato illo abstineat. Nondum autem respondit hactenus. Certus tamen sum, omnia ex æqvo et bono esse processura: cùm ad contrahendum descendetur realiter. Si ergò Parlamento vestro hæc [Greek: keimélia] arrideant: offero illi meam, qvam et Venditor reqvisivit, operam: et expecto brevi; qvid sis hac de re rescripturus. Si contrahendum fuerit: ne alium pátere adhiberi Mediatorem, qvàm me: ut sic de Parlamento vestro demerendi pateat occasio. Ero certè, si agendum cum Venditore fuerit, à Parlamenti potius, qvàm à Venditoris, partibus. Ita tibi persvasum habe. Habeo qvoque mecum Dispositiones Concionum Dominicalium et Festivalium: qvas ante aliqvot annos, paulò ante obitum suum, congessit propater meus, Dominus Iohannes Neomenius, Ducatus Bregensis (uti nosti) olim Superintendens, sub titulo Septenarii Sacri. Qvem titulum ideò præfixit libro: qvia qvamlibet Concionem in septem partitus est membra. Adsignavitque cuivis Dominicæ ac Festo ternas ad minimum, interdum et plures, Dispositiones. Dispositiones, inqvam. Qvia non sunt integræ Concionum Tractationes; qvales in Postillis habentur: sed Dispositiones solummodò, cum breviculâ exegesi: qvæ in concionando exercitatis ad illicò concipiendam Concionem sufficere possunt. Hinc et exiguæ molis est libellus, Alphabetum unicum haud superans. Hunc Neomeniani liberi, (amitini mei) qvia ob sumptuum penuriam typis subdere in Silesiâ neqvibant; nec Bibliopolæ illum gratis ad prelum
[1/33/33B]
promovere cogitabant; mihi ante triennium in Borussiam abiturienti concrediderunt: rogaruntque, ut hîc vel alibi eum curarem excudi: ne prorsus inanis maneret labor iste, in Domino susceptus. Sed ego hisce in locis reperi homines, ad hæc talia æqvè surdos, longeque tenaciores: crediderimque, citiùs me è pumice aqvam expressurum, qvàm id gratis ab aliqvo obtenturum. Placet ergò tecum communicare consilium: num fortè apud vos Londini, vel in Bataviâ Amstelodami, (curante Reverendo Domino Hottono) libellus possit prelum mereri gratuitum, pro aliqvot exemplarium redhostimento? Si qvid ergò hac in parte juvare bonum publicum potes: ne intermittas id pro pietate et officiositate tuâ. Ut autem videas; qvaliter se habeant istæ Dispositiones: en mitto tibi (sub litterâ B.) ad crastinam Ascensionalem festivitatem qvadrans exemplum: prout id in occursum primò venit. Neomenii modò dicti successor, Dominus Dr. Georgius Vechnerus, circâ Adventûs festivitatem proximam, Bregæ obiit; vix per annum defunctus munere Superintendentis et Gymnasiarchæ. Nuper verò, intra octiduum, Regiomonti [obiêre altered] duo <insignes>
[1/33/34A]
dior: ut ad Pentecosten sint parata. Tres seqventes Gradûs cogito mense Iunio similiter absolvere: si Deus mihi mentis corporisque subministrârit tranqvillitatem. Si tunc nulla alicunde venerint subsidia, inane habebo marsupium: (annonæ namque gravitas indies augescit:) et perseqvi operas istas vix potero. Posset tamen Opusculum, tametsi tres postremi Gradûs desiderarentur, nihilominùs tunc edi: ut publicè constaret, & possibilem, & utilem, futuram esse hanc Didacticam: & ad continuanda cætera aliqvod ad me redundare possit solatium. Honorificum foret Patrono hactenùs meo, Magnifico Domino de Geer: si per Dominum Hottonum persvaderi possit: ut sumptûs suppeditaret, et pro excudendo hoc Opusculo, et pro itinere Amstelodamum instituendo. Eò enim excurrere; et censuræ eruditorum omnia mea subjicere; ipsique prelo, me præsente, subdere esset animus. Ut tum & tibi vicinior [sim altered]: et ad te fortè trajicere; aliaque determinare in futurum, liceat. Hac ratione acciperet interea optimè de me meritus Patronus aliqvid: qvo desideria ipsius, dum adhuc remoras patiuntur altera illa Comeniana molimina, mulceri possint: pateretque occasio, me eidem eo (qvem tu cogitasti hactenus) modo pro futurâ Correspondentiâ commendandi. Si tamen aliter sentias: & certiora gratioraque subsidia, (addo et citiora) aliunde sperari posse existimes: aut (qvod nuper volui) misso ad me viatico, præstitisque cæteris conditionibus, me in Angliam ad breve tempus expetas: [tua altered] prævaleat dispositio. Id tantùm etiam atque etiam cura: ut ne æstivi menses, itineribus accommodatissimi, nimiùm cunctando nobis elabantur. Qvæ nuper de discidio ac divortio nostro tecum communicavi, pectoris mei arcana: tibi et amico meo Amstelodamensi secretò dicta habeas: ne inde novarum simultatum fomes inter nos enascatur. Id qvod jam antè qvoque a te contendi. Amici vitia noveris, non oderis. Iconem Comenianam pro Domino Doctori Kepplero denuò expeto et expecto. Plura te isthac vice non volo. Rogo autem, ut qvantocyùs rescribas. Bene feliciterque vale. Elbingæ
20. Maji 1648.
Tuæ claritati addictissimus
antiqvâ fide
Cyprianus Kinnerus.
P.S. Volebam clarissimorum aliqvot virorum censuras de meâ Diatyposi, & initialibus Elucidarii lineis, submittere: si fortè iis, ad merendam apud Dominum Hottonum fidem, feliciùsque procurandum meum negotium, indigeres; sed mutavi mox consilium: veritus, ne id philautiæ alicui, à qvâ alienum me esse convenit, adscriberetur. Pauca tamen verba, qvæ in ultimâ [censurâ altered] hisce demum diebus à D. M. Iohanne Ravio ad me perscripta sunt; (qvia adhuc dum à scriptione calent, & in manibus mihi hærent,) adjicere non gravabor in vacantem istam chartam. Ita ergò ad me Ravius. "De "cætero qvod illam Didacticæ tuæ, jam Partem Totius, "concernit, fateor eqvidem, Te omnium hactenus cogitata "supra meam ipsius spem longè, ac verissimo cum judicio, "excessisses neque cogitandi ampliùs restare negotium, "sed Agendi. Unde nec aliud et comprecor Tibi, et pro "mea circumspecturus sum, nisi qvæ ad Operis [Greek: "teleíosin], hoc est, [Greek: érgon] ipsum [Greek: apotélesma] faciunt. In eo jam omnes nostræ cogitationes vertunt; hoc rei caput ac summa est. FIDE opus et PRUDENTIA. Fide in Deum, cujus arbitrio committamus, ut si ipsi jam [Greek: pléroma tou kairou] videatur, gratiam & successum largiri velit; sin minùs tempestivè etiamnum habeat, nobis spiritum [Greek: upomoneus] ex alto emittat. Porrò, si visum ipsi institutum tuum, orandus est, ut Fidem apud homines conseqvaris. Qvam profectò tùm ita experieris, veluti ipse præstiteris aliis, ac præstare porrò cogites. Mea Fides jam tibi condicta est. [flourish]
[1/33/34B]
<Hartlib: No. 13. 20 Maj. 1648./>
Clarissimo viro,
Domino Samueli Hartlibio,
Fautori et amico honorando.
Londinum.
Amsterdam beÿ (titul) herren Iohanne
Rulitio, Prediger der Hochdeutschen
Gemeinde, abzugeben; mit freundlicher
biett, solches an gehörigen ort
unbeschwert zu befördern [flourish]
[seal]